De Tweede Kamer besprak donderdag een plan van aanpak voor het terugdringen van het aantal laaggeletterden in Nederland. Volgens een rapport van de Algemene Rekenkamer kampten in 2016 2,5 miljoen Nederlanders met taalproblemen. Om die groep te helpen, trekt het kabinet de komende vier jaar 425 miljoen euro uit. Dat dat nodig is, bleek deze week nog uit een studie in opdracht van de stichting Lezen & Schrijven. Mensen met weinig taalkennis is riskant op het werk. In sommige sectoren kan een derde van het personeel amper lezen of schrijven. Daardoor wordt het risico op bedrijfsongevallen groter, gaat de productie omlaag en worden er meer fouten gemaakt. 

Schaamte
Met de nieuwe investering vanuit de overheid, hoopt het rijk de mensen te bereiken die Nederlands als moedertaal hebben. Juist die groep is lastig te bereiken, omdat er veel schaamte heerst en laaggeletterdheid een taboe is, veel mensen komen volgens de stichting Lezen & Schrijven pas op latere leeftijd uit de kast.
Dat geldt ook voor Theo Smidt. ,,Anderhalf jaar geleden kwam ik in het ziekenhuis te liggen voor een niertransplantatie. Daar kreeg iemand door dat ik niet goed kon lezen en schrijven, en vroeg of ik daar hulp bij wilde hebben. Vroeger kon het me allemaal niet schelen, maar door die ziekenhuisopname is de knop omgegaan.’’

Goed in rekenen
De Harderwijker wist zich zijn hele leven wel te redden zonder goed te kunnen lezen of schrijven. ,,Mijn ouders hadden dat ook nooit geleerd. Zelf ging ik wel naar school, rekenen vond ik wel leuk. Maar als we gingen lezen of schrijven, liep ik via de achterdeur de school uit. Mijn vader zat vroeger in de handel, dus bij hem zag ik dat goed kunnen rekenen wel handig is. En mijn ouders zeiden altijd tegen mij dat ik nooit ergens een handtekening onder moest zetten zonder dat ik aan iemand hulp had gevraagd. Ik vroeg altijd mijn nicht om hulp, maar sommige dingen wil je niet met iedereen delen.’’

Voorlezen
Smidt komt in contact met Goke Tink, die taalvrijwilliger is in Harderwijk. ,,Ik ben jaren juf geweest op de basisschool, maar les geven aan volwassen is toch wel anders. Theo en ik spreken elke dinsdag af in de bibliotheek in Harderwijk, voor een uur taalles. Hij gaat snel vooruit, inmiddels lezen we de boeken van Baantjer samen.’’
Smidt: ,,In het begin schaamde ik me als ik hier hardop moest voorlezen. Keek ik rond of mensen niet naar me keken en luisterden. Maar die schaamte is van me af gegleden, ik zit hier voor mezelf. Je bent nooit te oud om iets te leren, en ik krijg van mensen om me heen veel complimenten. Dan maakt me trots. Ik ben blij dat ik ben begonnen.’’

Nieuwe liefde
Sinds drie maanden heeft Smidt een vriendin, de 43- jarige Patricia van Malsum. Dat Smidt inmiddels steeds beter leest, kan wel eens een belangrijke rol hebben gespeeld in het prille begin van de relatie. ,,Ik zag hem voorbij komen op Facebook en heb hem een berichtje gestuurd via Messenger. Er was direct een klik’’, vertelt Van Malsum. ,,Als hij thuis hardop aan het lezen is, laat ik hem zijn gang gaan. Pas als hij er echt niet uitkomt, help ik hem.’’

bron: De Stentor, foto: Ruben Schipper